พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) วัดบรมนิวาส หรือ ท่านเจ้าคุณอุบาลีฯ ท่านเป็นพระมหาเถระธรรมยุติกนิกาย ชาวอีสานสำคัญรูปหนึ่ง เป็นพระผู้สร้างคุณูปการที่เป็นคุณประโยชน์ ต่อชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ อย่างใหญ่หลวง

        ท่านเจ้าคุณอุบาลีฯ ท่านเป็นเนติแบบฉบับอันเลิศเลองดงาม รูปหนึ่งของพระสงฆ์สาวกในสมัยกึ่งพุทธกาล โดยท่านดำเนินตามรอย พระบรมศาสดา ทั้งปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ ได้อย่างสมบูรณ์ครบถ้วน ทั้งทรงธรรมวินัย ทรงธุดงควัตร บำเพ็ญสมถวิปัสสนาจนทรง อริยธรรมขั้นสูงสุดในบวรพระพุทธศาสนา ท่านบันลือสีหนาทแสดง สวากขาตธรรม จนได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวาง ว่าเป็น ธรรมกถึกเอก ปราดเปรื่องเลื่องลือทั้งด้านคันถธุระ และ วิปัสสนาธุระ ท่านจึงมีสานุศิษย์มากมาย ที่สำคัญคือ ด้านคันถธุระ มี สมเด็จ พระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) ด้านวิปัสสนาธุระ มี องค์หลวงปู่เสาร์ องค์หลวงปู่มั่น พระบูรพาจารย์ผู้บุกเบิกก่อตั้งกองทัพธรรมพระธุดงคกรรมฐานสมัยปัจจุบัน และท่านเป็นอุปัชฌาย์อาจารย์ขององค์หลวงปู่ แหวน และ องค์หลวงปู่ตื้อ

        ท่านเจ้าคุณอุบาลีฯ เป็นพระมหาเถระที่องค์หลวงปู่มั่น ถือเป็นครูอาจารย์และให้ความเคารพศรัทธามาก โดยองค์หลวงตาพระมหาบัวกล่าวไว้ว่า "หลวงปู่มั่นเคารพท่านมาก เคารพเจ้าคุณ อุบาลีฯ พูดคำไหนๆ แยบออกรู้ทันที ท่านพูดด้วยความเคารพ เลื่อมใส ด้วยความเทิดทูนจริงๆ คือท่านเจ้าคุณอุบาลีฯ ท่านหนัก ทั้งปฏิบัติด้วย ปริยัติด้วย ท่านเป็นแบบฉบับได้" ทั้งองค์หลวงตา ได้ยกย่องพ่อแม่ครูอาจารย์ทั้งสอง ด้วยความเคารพเลื่อมใสเทิดทูน ว่าเป็น "จอมปราชญ์ในสมัยปัจจุบัน"

มูลนิธิพระสงบ มนสฺสนฺโต

สิงหาคม ๒๕๕๗