ธรรมะเป็นสัจธรรม เป็นธรรมโอสถ ธรรมทั้งหลายมาแต่เหตุ มีเหตุมีผล มีการกระทำ ถ้าปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมจะเข้าถึงสัจธรรม ท่านพระอาจารย์สงบ มนสฺสนฺโต เป็นครูผู้รู้จริงที่บันลือสีหนาทแสดงอนุสาสนีปาฏิหาริย์สอนถึงที่สุดในสัจธรรม ต่างกับครูผู้มืดบอดไม่รู้จริงที่สอนกัน ท่านเทศนามีอุปมา ถูกต้อง ชัดเจน สอนไม่ให้ประมาทในชีวิต ให้ยึดพระรัตนตรัย ยึดธรรมเป็นที่พึ่ง บำเพ็ญทาน ศีล ภาวนา ให้สมกับเกิดเป็นมนุษย์พบพระพุทธศาสนา ส่วนสายมูที่คนไปหลงกราบไหว้บูชาเป็นเพียงพวกดูแลพระพุทธศาสนา

ด้วยพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญา แต่ปัญญาต้องมีสัมมาสมาธิ จึงเห็นสติปัฏฐาน ๔ ตามความเป็นจริง ปัญญาจึงเป็นภาวนามยปัญญาฆ่ากิเลสอวิชชา ท่านจึงสอนพื้นฐานสำคัญนี้ และสอนศีล สมาธิ ปัญญา และสอนให้รักษาธรรมวินัย ข้อวัตรปฏิบัติอย่างเคร่งครัด

หากผู้ใดอ่านศึกษากัณฑ์เทศน์ที่รวบรวมไว้ในหนังสือเล่มนี้ คือ กิเลสอย่างอ่อน กิเลสอย่างแก่ ธรรมสายเหยี่ยว ธรรมสายพิราบหรือสายเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ ก็จะเกิดสติปัญญาและเข้าใจแนวสัมมาปฏิบัติ ถ้าปฏิบัติตามข้อเท็จจริงต่อเนื่องจริงจัง แม้ต้องล้มลุกคลุกคลาน แต่ด้วยความเพียร ด้วยวาสนาบารมี และมีครูผู้รู้จริงชี้นำ จิตนี้กลั่นจากอริยสัจ ก็จะเข้าถึงสัจธรรม เป็น ปจฺจตฺตํ สนฺทิฏฺฐิโก ในใจอย่างแน่นอน